سردرد در خواب

سردرد در خواب یا سردرد مربوط به خواب که با نام hypnic headache شناخته شده است، به نوعی سردرد گفته می شود که باعث از خواب بیدار شدن فرد می گردد. سردرد در خواب تنها زمانی افراد را تحت تاثیر قرار می دهد که خواب هستند. در اغلب موارد این نوع سردرد در ساعت ثابتی و چندین شب در هفته افراد را درگیر می کند. سردرد در خواب تجربه ناخوشایندی است که برای برخی افراد اتفاق می افتد. اگر چه این نوع سردرد ها اغلب بعد از پنجاه سالگی رخ میدهد اما در موارد نادری قبل از این سنین هم ممکن است تجربه شود. اگر شما نیز دچار سردرد در خواب شده اید و یا تجربه بیدار شدن با سردرد را تجربه کرده اید مطالعه این مقاله می تواند برای شناخت نوع سردرد و درمان آن برای شما مفید و کمک کننده باشد.

علائم سردرد در خواب

همانند همه سردرد ها علامت اصلی سردرد در خواب درد است. این درد معمولاً در هر دو طرف سر گسترش می یابد. در حالی که درد می تواند از خفیف تا شدید شدت داشته باشد، ولی معمولاً درد به قدری است که فرد را از خواب بیدار می کند.

این سردرد ها معمولاً در زمان مشخصی در شب ها فرد را درگیر می کند. ساعت شیوع این سردرد بین 1 تا 3 نیمه شب است. این سردرد ها می توانند از 15 دقیقه تا 4 ساعت به طول بینجامند.

تقریباً نیمی از افرادی که سردرد در خواب را تجربه می کنند، به صورت روزانه به این عارضه مبتلا هستند در حالی که نیمی دیگر از بیماران حداقل 10 بار در ماه به این سردرد مبتلا می شوند.

برخی افراد علائم مشابه سردرد میگرنی را در سردرد در خواب تجربه می کنند که شامل علائم زیر است:

حساسیت به صدا

حساسیت به نور

حالت تهوع

علل سردرد در خواب

هرچند سردرد در خواب بسیار نادر است و  کمتر رخ می دهد اما ممکناست در طول زندگی آن را تجربه کنید. سردرد در خواب می تواند علل مختلفی داشته باشد. استرس و اضطراب از جمله عوامل تاثیر گذار در ایجاد سردرد در خواب است. درباره سردرد های ناشی از سر و صدا بخوانید.

آپنه انسدادی خواب

این نوع سردرد ها معمولا به علت اختلال تنفس در خواب ایجاد می شوند. آپنه خواب به معنای وقفه تنفس در خواب است. این عامل باعث سردرد در هنگام بیدار شدن می شود. آپنه خواب اغلب در افراد بسیار چاق رخ می دهد.

سردرد خواب (هیپنیک)

سردرد های شبانه از آن نوع سردرد های شایع در افراد مسن است. این سردرد ها م یتواند ناشی از تغیرات رگ های مغزی باشد . این سردرد ها به نام سردرد ساعت زنگ دار نیز شناخته می شوند. این به دلیل رخ دادن سردرد های خواب در یک ساعت مشخص از شب می باشد. در مواردی این سردرد ها ناشی از وجود تومور های مغزی کوچک نیز می باشند.

به علاوه استفاده از بالش با ارتفاع نامناسب یا وضعیت خواب نادرست می تواند باعث ایجاد سردرد در خواب شود.

افزایش فشار خون شبانه

افزایش فشار خون و افت قند خون در شب می تواند باعث ایجاد سردرد در هنگام خواب شود. برای رفع سردرد های اینچنین توصیه می شود از خوردن غذا های بسیار چرب و پرحجم پیش از خواب خود داری کنید. به علاوه از خوابیدن بلافاصله پس از غذا خود داری نمایید. اما برای جلوگیری از سردرد ناشی از افت فشار خون لازم است تا قبل از خواب وعده غذایی مختصری میل نمایید.

سردرد خوشه ای یا کلاستر

سردرد  های خوشه ای معمولا در اطراف یک چشم ایجاد شده و به گردن و کتف و پشت سر پخش می شود. این نوع سردرد ها معموملا دردناک ترین نوع سردرد هستند و معمولا در نزریکی صبح یا نیمه شب ایجاد می شوند. این نوع سردرد ها ممکن است با تعرق و آبریزش بینی نیز همراه باشند.

سردرد سینوسی

سردرد های سینوسی در قسمت جلوی سر و پیشانی احساس می شوند. سردرد های سینوسی می توانند به دلیل عفونت سینوس ها و یا آلرژی ایجاد شوند. الباف رخت خواب می تواند باعث تحریک سینوس ها و سردر در خواب شود.  

دندان قروچه

احساس سردرد و درد فک در هنگام صبح از عوارض دندان قروچه های شبانه است . ایجاد دندان قروچه در هنگام خواب باعث این سردرد ها می شود. لرزش های حاصل از دندان قروچه به سر و گردن و فک وارد شده و عامل ایجاد سردرد است.

میگرن

حملات میگرنی در خواب می تواند عامل به وجود آورنده این سردرد ها باشد. رفع عامل تحریک ککنده میگرن می تواند باعث رفع این سردرد ها شود. برخی عوامل قبل از خواب می توانند باعث این سردرد ها شوند و گاها عوامل محیطی در حین خواب همچون مواد شیمیایی موجود در هوا .

استرس سردرد هایی که در هنگام خواب رخ می دهند می توانند بر اثر تنش و اضطرابی که فرد در طول روز تجربه می کند ایجاد شوند. معمولا پس از فعالیت های طولانی و سخت در طول روز بدون استراحت کافی ، می تواند به سردرد های تنشی و سردرد هنگام خواب منجر شود. گاهی نیز ممکن است استرس های در طول روز باعث بی خوابی و سردرد شود.

چه افرادی به سردرد در خواب مبتلا می شوند؟

سردرد در خواب معمولاً افراد بالای 50 سال را درگیر می کند ولی در همه موارد به این شکل نیست. ولی معمولاً مدت زمان طولانی بین ابتلای فرد به سردرد در خواب و تشخیص نوع سردرد وجود دارد. این مورد شاید علت این باشد که افرادی که تشخیص داده می شود که به سردرد در خواب مبتلا هستند، مسن تر هستند. زنان معمولاً بیشتر در معرض ابتلا به سردرد در خواب هستند.

تشخیص سردرد در خواب

اگر فکر می کنید که به سردرد در خواب مبتلا هستید، به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. معمولاً دیگر علل ایجاد سردرد مانند فشار خون بالا بررسی می شود و سپس تشخیص قطعی داده می شود.

دیگر شرایط و بیماری ها که پزشک مورد بررسی قرار می دهد شامل موارد زیر است:

• تومور مغزی
• سکته
• خونریزی داخلی
• عفونت

حتماً در مورد همه داروهایی که مصرف می کنید مخصوصاً داروهای نیتروگلیسرین یا استروژن با پزشک مشورت کنید. هر دو این داروها می توانند علائم مشابهی به سردرد در خواب ایجاد کنند. ریشه برخی از انواع سردرد ها هورمونی می باشند. برای اطلاعات بیشتر مقاله سردرد هورمونی را بخوانید.

بر اساس علائمی که فرد دارد و پرونده پزشکی وی، پزشک تست های مختلفی را انجام می دهد که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:

• تست خون – این تست به منظور بررسی نشانه های عفونت، عدم تعادل الکتروسیت ها، مشکلات لختگی خون یا سطح بالای قند خون انجام می گیرد.
• تست فشار خون – این تست به منظور بررسی فشار خون بالا در افراد انجام می گیرد. زیرا یکی از شایع ترین علل ایجاد سردرد فشار خون بالاست. این مورد در افراد مسن بیشتر است.
• سی تی اسکن سر – با این تست دید بهتری از استخوان ها، رگ های خونی، بافت های نرم در سر و … ایجاد می شود. پزشک در برخی موارد نیاز به تصویربرداری از این نواحی دارد.
• آزمایش چندگانه خواب – این تست خواب در بیمارستان و یا کلینیک خواب انجام می گیرد. پزشک تجهیزات مخصوصی دارد تا الگوی تنفس فرد، سطح اکسیژن خون، حرکات و فعالیت مغزی هنگام خواب را بررسی کند.
• تست خواب در خانه – این تست مشابه تست خواب است که در کلینیک انجام می گیرد و به منظور بررسی علائم آپنه خواب انجام می گیرد و دیگر علل بالقوه سردرد در شب ها را بررسی می کند.
• ام آر آی مغزی – با این تست امواج رادیویی و مغناطیسی برای ایجاد تصاویری از مغز انجام می گیرد.
• اولتراسوند کاروتید – این تست با استفاده از امواج رادیویی تصاویری از داخل رگ های کاروتید ایجاد می کند که خون را به صورت، گردن و مغز می رسانند.

درمان سردرد در خواب

هیچ درمانی برای سردرد در خواب وجود ندارد ولی برخی راهکارها برای رهایی از درد برای بیمار در نظر گرفته می شود.

پزشک معمولاً توصیه به استفاده از یک دوز کافئین قبل از خواب می کند. معمولاً اغلب افراد بعد از استفاده از مکمل کافئین مشکلی ندارند و می توانند بخوابند. کافئین همچنین نسبت به گزینه های درمانی دیگر کمترین ریسک را در ایجاد عوارض جانبی دارد. سردرد ناشی از تومور مغزی می تواند با علائم مختلفی ظاهر شود. در این باره بیشتر بخوانید.

برای استفاده از کافئین به منظور مدیریت سردرد در خواب، یکی از موارد زیر را قبل از خوابیدن امتحان کنید:

• نوشیدن یک لیوان قهوه قوی
• مصرف قرص های کافئین

همچنین افراد می توانند داروهای مسکن که برای میگرن مصرف می شود، که معمولاً حاوی مسکن و کافئین است استفاده کنند. ولی مصرف طولانی مدت این داروها می تواند منجر به سردرد مزمن شود.

برخی از بیماران مصرف لیتیوم را که دارویی است که برای درمان بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی یا دیگر بیماری های روانی استفاده می کنند، موثر می یابند. توپیرامات که یک داروی ضد تشنج است هم برای برخی افراد مبتلا به سردرد در خواب موثر است. ولی هر دو این داروها می توانند عوارض جانبی مانند خستگی و آهسته شدن عکس العمل ها را داشته باشند.

دیگر داروها شامل موارد زیر هستند:

• ملاتونین
• فلوناریزین
• ایندومتاسین

برای درمان سردرد های هنگام خواب باید به الگو ها و عادات خواب خود توجه کنید و مواردی را مد نظر قرار دهید. در هنگام مرجعه به پزشک این اطلاعات را در اختیار پزشک قرار  دهید . با برسی عوامل ایجاد کننده سردرد در خواب و رفع آن می توان این درد ها را درمان کرد.

اولین اقدامی که در درمان سردرد ها هنگام خواب موثر است رعایت الگوی خواب منظم و کافی است. خواب بیش از حد و یا کمتر از نیاز بدن باعث سردرد می شود. برای درمان دارویی سردرد های هنگام خواب بهتر است به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. از جمله دارو های موثر در درمان این سردرد ها دارو های افسردگی سه حلقه ای هستند. برای درمان های دارویی ممکن است بنزودیازپام را توصیه کنند این دارو  اگرچه باعث بهبود سردرد های هنگام خواب می شود، اما از عوامل تشدید کننده آپنه خواب نیز هستند.

علاوه بر موارد گفته شده مصرف آب کافی ، انجام تمرینات ورزشی  و خواب مناسب در وضعیت متعادل همچنین ماساژ درمانی و مصرف متعادل کافئین می تواند در کنترل و کاهش سردرد های شبانه بسیار موثر باشد.

در انتها می توانید سوالات خود را از دکتر نوشین یمانی متخصص مغز و اعصاب در بخش نظرات بپرسید و یا برای دریافت مشاوره آنلاین این قسمت کلیک کنید. همچنین با مراجعه به صفحه اینستاگرام دکتر یمانی می توانید اطلاعات مربوط به انواع سردرد ها و درمان های آن را مشاهده نمایید.

منبع: https://www.healthline.com/health/hypnic-headache